التهاب كيسه صفرا

کیسه صفرا یک کیسه گلابی شکل است که در سطح تحتانی کبد و در قسمت بالا و راست شکم زیر لبه دنده ها قرار دارد . این کیسه توسط مجاری صفراوی از یک طرف به کبد و از طرف دیگر به ابتدای روده کوچک متصل می گردد .سنگهای صفراوی جزء بیماریهای شایع دستگاه گوارش بوده و تقریباً از هر ده نفر بزرگسال یک تا دو نفر مبتلا به سنگهای صفراوی می باشند . خانمها بیش از آقایان دچار این عارضه می شوند .

سنگهای صفراوی چند نوع بوده و به چه اشکالی هستند ؟

دو نوع اصلی سنگهای صفراوی شامل سنگهای کلسترولی (شایعترین سنگ) و سنگهای پیگمانتر (یا رنگی) می باشند . سنگهای صفراوی ممکن است خیلی کوچک و مانند شن و یا بزرگ به یک توپ گلف باشند ، تعداد آنها نیز از یکی تا صدها عدد متغییر است .

عوامل خطرساز در ایجاد سنگهای صفراوی چیست ؟

*سن بالای 40 سال    *چاقی     *رژیم های غذایی پرکالری و پرچربی    *جنس مونث      *زایمان های زیاد

*نژاد         *کاهش وزن سریع       *سابقه فامیلی سنگهای صفراوی      *دیابت      *استفاده از قرصهای ضد بارداری

*انگلهای صفراوی      *کم خونی سلولهای داسی    *زندگی کم تحرک

تظاهرات بالینی سنگهای صفراوی چیست ؟

در مواردی علائم خفیف و تکرار شونده وجود دارند که بصورت دردهای ناحیه فوقانی شکم ، تهوع ، استفراغ ، سوزش سردل ، تلخی دهان و ترش کردن تظاهر می نماید .در برخی موارد نیز سنگهای صفراوی با ایجاد التهاب یا عفونت در کیسه صفرا خود را با عوارض شدید نشان می دهند که عبارتست از : تب ، زردی و بی حالی و همچنین درد شدید و پیچشی شکم که بطور ناگهانی شروع می شود و ممکن است به مدت 30 دقیقه تا 5 ساعت به شدت ادامه یابد .در برخی از موارد ممکن است عوارض شدید مانند سیاه شدن و ترکیدن کیسه صفرا و منتشر شدن صفرا در حفره صفراوی

درمان عوارض سنگهای صفراوی به چه صورت است ؟

در صورت بروز التهاب یا عفونت در کیسه صفرا ، خارج ساختن کیسه صفرا از بدن توسط عمل جراحی ف چه جراحی باز شکم و یا جراحی بسته از طریق لاپاراسکوپ قویا توصیه می گردد . درمان دارویی و رژیم های غذایی فقط در سنگهای صفراوی داخل کیسه صفرا که بدون علامت می باشند تجویز می گردد .

برای افرادی که مبتلا به سنگهای صفراوی داخل کیسه صفرا بوده و بدون علامت باشند . می توان منتظر ماند و بیمار را تحت نظر گرفت . ولی در موارد ذیل عمل جراحی قویا توصیه می گردد .

افرادیکه دچار عوارضی همچون التهاب و یا عفونت کیسه صفرا ، التهاب لوزالمعده و زردی بعلت وجود سنگ شده اند .

افرادیکه بعلت دردهای شدید زندگی روزمره شان مختل شده است .

افرادیکه بیماریهای زمینه ای دارند . مانند بیماران مبتلا به دیابت ، کاندید پیوند ، مصرف کننده کورتون و .....

افرادیکه سنگهای ریز و فراوان دارند .

افرادیکه در سنین پایین دچار سنگ صفراوی شده اند .

افرادیکه مبتلا به سنگ صفراوی در داخل مجاری صفراوی هستند .

افرادیکه سنگ صفراوی با قطر بیش از 3 سانتیمتر دارند .

افرادیکه طبق نظر پزشک معالجشان کاندید عمل شده اند .

شایان ذکر است در صورت عدم درمان بموقع جراحی ممکن است عوارض شدید سنگهای صفراوی مانند زردی ، عفونت ، التهاب صفاق و ..... واقع شده و حتی جان بیمار به خطر بیافتد . بنابراین ارزش عمل جراحی در جلوگیری از بروز عوارض خطرناک سنگهای صفراوی می باشد .

دو روش جراحی وجود دارد که عبارتند از :

کوله سیستکتومی با روش جراحی باز شکم .

کوله سیستکتومی با روش جراحی بسته (لاپارسکوپی)

دو روش جراحی فوق الذکر با بیهوشی عمومی صورت می گیرد

روش جراحی بسته (لاپاراسکوپی) بیشتر توصیه می شود و در اغلب موارد از این روش استفاده می شود مگر آنکه مانعی برای انجام آن باشد که این بستگی به نظر جراح معالج بیمار دارد .

روش لاپارسکوپی چیست ؟

در روش لاپارسکوپی برای خارج کردن کیسه صفرا یک برش یک سانتیمتری زیر ناف و یک برش یک سانتیمتری زیر جناغ سینه و دو برش کوچک نیم سانتیمتری در طرف راست شکم داده می شود و از طریق این برشها لنز دوربین و وسایل مورد نیاز داخل شکم می گردد و از طریق تصویر منتقل شده از دوربین به مانیتور و ابزار وارد شده به شکم . جداسازی کسیه صفرا و بستن مجرای صفراوی و عروق مربوطه به آن انجام و کیسه صفرا از بستر خود روی کبد آزاد و از شکم خارج می شود .

فـواید عمل لاپارسکوپی برای خارج کردن کیسه صفرا چیست ؟

*اقامت کوتاهتر در بیمارستان   * برشهای کوچک بر روی شکم    *عدم وجود عوارض برشهای معمول در جراحی باز شکم

*درد کمتر پس از عمل    * بازگشت سریعتر به زندگی عادی    *مناسبتر بودن از نظر زیبایی جدار شکم

معایب عمل لاپارسکوپی کدامست ؟

امکان آسیب اعضا داخل شکم بالاخص مجاور کیسه صفرا

عدم امکان خارچ ساختن کیسه صفرا با لاپارسکوپ در 5 تا 10 درصد موارد و تبدیل عمل لاپارسکوپی به عمل جراحی باز در حین عمل

آمادگي هاي قبل از انجام جراحي

از 12 ساعت قبل از عمل بیمار نباید آب و غذا میل کند .

استحمام در شب قبل از عمل و تراشیدن موهای شکم .

در موارد اورژانس و در صورت وجود تهوع و استفراغ ممکن است برای بیماران از لوله بینی ـ معده و یا سوند ادراری استفاده شود .

قطع داروهای خونریزی دهنده مانند آسپرین قبل از عمل به صلاحدید پزشک معالج .

مصرف هرگونه دارو قبل از عمل باید به اطلاع جراح و متخصص بیهوشی رسانده شود .

انجام آزمایشات روتین و تست های کبدی باید انجام شود .

انجام مشاوره قلبی در بیماران بالای چهل سال باید انجام شود .

قطع مصرف سیگار در بهبودی سریعتر پس از عمل کمک می کند .

مراقبت هاي بعد از جراحي

بعد از عمل بیمار به اطاق ریکاوری منتقل شده و چند ساعت در آنجا تحت مراقبت قرار می گیرد در صورت لزوم ممکن است بیماران بد حال را به CCU و یا ICU منتقل تا تحت مراقبت ویژه قرار گیرند .

اگر بیمار مشکل عمده قلبی ، ریوی ، عفونی و .... نداشته باشد به بخش منتقل می شود .

روز بعد از عمل بیمار راه رفته ، غذا می خورد

در بیمارستان پانسمان و مراقبت از زخم ، توسط کادر درمانی صورت می گیرد .

ممکن است درد شانه بعد از جراحی وجود داشته باشد که این امر معمولاً بعد از چند روز برطرف می شود .

استحمام بیمار روز بعد از عمل بلامانع است .

رژیم غذایی بدون چربی آزاد است .

برای بهبودی سریع ، پیشگیری از لخته شدن خون در وریدهای پا .