كوويد

مقدمه

كرونا ويروس­ها ويروس­هاي بزرگي هستند كه باعث بيماري­هاي متنوعي در بسياري از حيوانات مي­شوند و در گذشته به عنوان عامل سرماخوردگي انسان شناخته مي­شدند.

 

بيماري كرونا

عامل اين بيماري كرونا ويروس (نام علمي Coronaviruses) متعلق به خانواده بزرگي از ويروس­ها و زيرمجموعه كرونا ويريدهاست كه از ويروس سرماخوردگي معمولي تا عامل بيماري­هاي شديدتري چون سارس، مرس و كوويد هستند. اين ويروس به­طور طبيعي در پستانداران و پرندگان شيوع پيدا مي­كند. با اين حال تاكنون هفت كرونا ويروس قابل انتقال به انسان گزارش شده است. آخرين مورد در دسامبر 2019 در شهر ووهان چين و سپس در ايران و ايتاليا و تمامي دنيا اپيدمي شد.

 

علايم بيماري

علايم بيماري كرونا معمولاً چند روز پس از آلوده شدن فرد به ويروس شروع مي­شود. در بعضي موارد علايم ديرتر از ساير افراد ظاهر مي­شود كه اين عامل باعث ادامة زنجيره انتقال ويروس در جامعه است. براساس تحقيقات انجام شده علايم شامل تب (در 43/8% افراد هنگام پذيرش و 88/7% افراد هنگام بستري)، سرفه خشك (در 67/8% موارد) تنگي نفس، احساس خستگي، درد عضلاني، علايم گوارشي شامل تهوع، اسهال و درد شكم است. در مطالعاتي كه به تازگي گزارش شده است از دست دادن ناگهاني حس بويايي و چشايي با بيماري كرونا ارتباط نزديكي داشته است.

دوره هفتگي بيماري بطور متوسط 4 روز است. كدورت در سي تي اسكن قفسه سينه دقيق­ترين يافته بيماران علامت­دار است. كاهش لنفوسيت­ها در آزمايش خون و يا افزايش واسطه­هاي التهابي خون شامل CRP نيز از يافته­هاي ديگر اين بيماري است.

برخي از افراد مبتلا هيچ علامتي ندارند ولي در بعضي موارد با مشكلات جدي ريوي، كليوي و قلبي همراه است.

 

نحوه انتقال

اين بيماري به سادگي از فردي به فرد ديگر منتقل مي­شود. ابتدا تصور مي­شد كه راه انتقال بيماري از طريق سرفه و عطسه است ولي اكنون مطالعات جديد آشكار كرده است كه ويروس­ها به مدت حدوداً 8 ساعت در هوا معلق مانده و توانايي انتقال دارند. يكي از راههاي انتقال ويروس از طريق مدفوع است.

 

نحوه تشخيص

تشخيص بيماري تنفسي كرونا با استفاده از آزمون واكنش زنجيره­اي پليمراز (PCR)، آزمايش اسيد نوكلئيك و نيز كيت­هاي آزمايش اليزا انجام مي­شود. البته مطالعات منتشر شده در فوريه 2020 حاكي از آن بودند كه سي تي اسكن قفسه سينه بهتر از آزمون­هاي PCR هستند و معيار خوبي براي شروع درمان هستند.

كيت­هاي آزمون كوويد 19- كه بر اساس پادتن سرم خون در بررسي اپيدميولوژيك بيماري كاربرد دارند و عدم ابتلا را نشان مي­دهند مكانيسم ساده­اي مانند تست­هاي بارداري دارند.

 

راههاي پيشگيري از ابتلا به ويروس كرونا

· به طور مداوم و در هر زمان ممكن اقدام به شست و شوي كامل دست­ها با آب و صابون كنيد.

· از دست دادن و روبوسي كردن با افراد داراي علايم تنفسي (سرفه، عطسه و ...) خودداري كنيد.

· دهان و بيني خود را هنگام سرفه و عطسه با دستمال (ترجيحاً) و يا قسمت بالاي آستين بپوشانيد.

· فاصله حداقل يك و نيم متري را از افراد بيمار رعايت كنيد.

· از تماس دست آلوده به چشم، بيني و دهان خود بپرهيزيد.

· از رها كردن دستمال كاغذي­هاي مصرف شده در محيط خودداري كنيد.

· از خوردن مواد غذايي نيم­پز خودداري كنيد.

· در مكان­هاي عمومي كه محل تجمعات انبوه مي­باشد حتماً از ماسك استفاده كنيد و از روبوسي و دست دادن با ديگران بپرهيزيد.

 

در صورت مشاهده علائم:

· فعاليت­هاي خارج از خانه را محدود كنيد.

· به جز جهت دريافت مراقبت­هاي پزشكي در محل كار، مدرسه و مكان­هاي عمومي حضور پيدا نكنيد.

· از وسايل حمل و نقل عمومي استفاده نكنيد.

· در منزل خود را از ديگر افراد خانواده جدا كنيد و در صورت امكان از حمام جداگانه استفاده كنيد.

· هنگام سرفه و عطسه از دستمال استفاده كنيد.

· بعد از سرفه و عطسه دستتان را حداقل 20 ثانيه با آب و صابون بشوييد.

· با يك ماسك همواره صورتتان را بپوشانيد.

· علائم بيماري به ويژه تب­تان را كنترل كنيد.

· اگر بيماري رو به وخامت است سريع به مراكز درماني مراجعه كنيد.

 

توصيه­هاي رژيم غذايي در بيماران مبتلا به COVID-19

· غذا را با دفعات متعدد و حجم كم ميل كنيد.

· غذا را آهسته و به آرامي ميل كنيد.

· تنوع غذايي را حفظ كنيد.

· فقط از روغن مايع كلزا، زيتون، كنجد به مقدار تعيين شده استفاده كنيد. جهت طعم بهتر غذا مي­توانيد از مقدار كمي كره استفاده كنيد.

· از مصرف دل و جگر و قلوه، كله پاچه، مغز و زبان، شير و ماست با چربي بيشتر از 1/5%، خامه، سرشير، آبگوشت پرچرب، پوست مرغ و ماهي، پنير پيتزا،    شيريني­جات، شكلات، گوشتهاي پرچرب و سرخ شده خودداري كنيد.

 از ميوه­ها، آبميوه­هاي طبيعي و سبزيجات تازه (سالاد و سبزي خوردن) به مقدار كافي استفاده كنيد.

 بدن شما در شرايط فعلي به ميزان روزانه حداقل 3 ليتر از انواع مايعات نياز دارد، كه بهتر است از شير، آب ميوه­هاي طبيعي ترجيحاً آب هويج و آب سيب، دمنوش­هاي گياهي استفاده شود.

 روزانه يك عدد تخم مرغ استفاده شود.

در هفته 2-3 بار از گوشت قرمز استفاده كنيد.

 از كره بادام زميني در وعده صبحانه و ميان وعده­ها استفاده كنيد.

روزانه به اندازه 100 گرم از انواع آجيل كم نمك استفاده كنيد.

در وعده صبحانه از يك تركيب پروتئين (پنير، شير،‌تخم مرغ) به همراه كره بادام زميني يا مغز گردو و عسل (يك قاشق مرباخوري) استفاده شود.

مصرف شيريني­ها و قندهاي ساده را تا حد امكان محدود نماييد.

مكمل­هاي ويتامين D، انواع ويتامين­هاي گروه B، سلنيوم، منيزيوم و پتاسيم را مطابق با دوز تجويزي مصرف نماييد.

  جهت ارتقاء سطح سلامتي و بهبودي هرچه سريعتر، براي شما مكمل pure protein در نظر گرفته شده است.

آب فراوان بنوشيد.

 

اصول جداسازي بيمار مبتلا به كوويد 19 در منزل

* بيمار در يك اتاق تنها داراي تهويه مناسب قرار داده شود (در و پنجره­هاي اتاق قابل باز شدن باشد).

* جابجايي و حركت بيمار محدود شود و حتي الامكان فضاهاي مشترك (آشپزخانه، حمام، توالت و ...) داراي تهويه مناسب بوده و پنجره­ها جهت گردش هوا باز شوند.

* حتي المقدور ساير افراد خانواده در يك اتاق مجزا باشند. در صورتي كه اين شرايط امكان پذير نباشد، بيمار بايستي حداقل يك متر از فرد بيمار فاصله داشته باشد.

* تعداد مراقبين از بيمار به حداقل رسانده شود. (حتي الامكان يك نفر كه داراي وضعيت سلامت مطلوب بوده و داراي ضعف سيستم ايمني و يا بيماري زمينه­اي نباشد از بيمار مراقبت كند).

* بيمار ملاقات ممنوع باشد و تنها مراقب بيمار با وي ملاقات كند.

* بعد از هر بار تماس با بيمار و مكان نگهداري وي،‌ مراقب و يا افراد خانواده، شستشو و بهداشت دست انجام دهند.

* دست­ها قبل و بعد از آماده كردن و خوردن غذا و يا هر زماني كه فرد احساس كند كه دست­هاي وي آلوده است بايد شسته شود. در صورتي كه آلودگي دست مشهود نباشد،   مي­توان از هندراب (ضدعفوني كننده بر پايه الكل) استفاده كند.

* جهت جلوگيري از انتشار ترشحات تنفسي، از ماسك طبي استفاده شود. و به صورت جدي بهداشت تنفسي رعايت شود. به عنوان مثال در زمان سرفه يا عطسه، بيني و دهان خود را با دستمال كاغذي بپوشانند و دستمال پس از استفاده دور انداخته شود.

* مراقب نيز بايستي از ماسك طبي استفاده كند؛ به طوري كه دهان و بيني به صورت كامل پوشانده شود و در طول استفاده از ماسك به آن دست نزنند.

* استفاده از ملحفه­هاي شخصي و ظروف اختصاصي كه بتوان پس از استفاده از آن­ها، آنها را با آب و صابون شست، بلامانع است. بهتر است لباس، ملحفه، حوله­هاي حمام و دست روزانه و به طور مرتب با صابون رختشويي و يا در ماشين لباسشويي با آب 60 تا 90 درجه شسته و كاملاً خشك شوند.

* سطوحي كه بيمار با آن­ها در تماس است (ميز، تخت، مبلمان اتاق و ...) بايستي روزانه تميز و ضدعفوني شود. براي ضدعفوني كردن اين وسايل مي­توان از محلول­هاي كلر با غلظت نيم درصد استفاده كرد. (براي تهيه اين محلول بايد يك سهم سفيدكننده تجارتي (وايتكس) با غلظت 5 درصد را به 9 سهم آب سرد و معمولي در ظرفي درب­دار و ترجيحاً پلاستيكي اضافه كرد. حداكثر زمان ماندگاري و قابل استفاده بودن اين محلول (براي عمليات گندزدايي) 24 ساعت است. (به عنوان مثال: به ازاي هر 1 پيمانه از محلول وايتكس 9 پيمانه آب به آن اضافه مي­شود).

* در زمان تميز نمودن محيط زندگي بيمار بايستي از دستكش­ها و لباس­هاي محافظ و يا پيش­بند به منظور جلوگيري از رسيدن ترشحات به بدن استفاده شوند و تا زماني كه سطح آن­ها تميز است مي­توان از آن­ها استفاده كرد. مي­توان از دستكش يك بار مصرف و يا دستكش خانگي استفاده كرد. دستكش­هاي خانگي بايستي با آب و صابون و يا دترژنت شسته شود. دستكش يك بار مصرف بايستي پس از استفاده دور انداخته شود (قبل از در آوردن دستكش و بعد از استفاده بايد دست شسته شود)

* زباله­هاي مرتبط با بيمار زباله عفوني در نظر گرفته شده و در سطل درب­دار نگهداري و به عنوان زباله عفوني دفع شود. از انواع مواجهه با لوازم آلوده كه در ارتباط مستقيم با بيمار هستند اجتناب شود.

 

آموزش خود مراقبتي به بيماران كوويد پس از ترخيص

بيمارستان جم

* داروهاي تجويزي خود را به طور منظم در زمان­هاي ذكر شده در نسخه مصرف كنيد و حتي اگر احساس بهبودي مي­كنيد، داروها را قطع نكنيد تا دوره درمان كامل شود.

* اين داروها بر اساس شرايط جسمي و وضعيت بيماري شما برايتان تجويز شده است. لطفاً‌ از توصيه كردن آنها به ديگران بپرهيزيد.

* در صورتيكه سرفه شما بدتر شد، مجدد تب كرديد يا تنگي نفس (يا افت سطح اكسيژن نسبت به زمان ترخيص) شما تشديد شد بلافاصله به مركز درماني مراجعه كنيد.

* شما بايد در يك اتاق مجزا از ساير اعضاي خانواده استراحت كنيد. اتاق مورد نظر بايد يك پنجره باز و يك درب باز داشته باشد تا تهويه هوا به درستي انجام شود.

* تعداد دفعات خروج از اتاق را به حداقل برسانيد و فقط براي موارد ضروري از اتاق خارج شويد. در صورت خروج همه افراد ماسك داشته باشند. اطمينان حاصل كنيد كه محل­هايي كه شما و ساير اعضاي خانواده به طور مشترك از آنها استفاده مي­كنيد (مانند آشپزخانه و دستشويي) تهويه مناسبي دارند.

* در اتاق مجزا و تخت مجزا بخوابيد. اگر اين امكان فراهم نيست و منزل شما فقط يك اتاق دارد. از ساير اعضاي خانواده حداقل يك متر فاصله بگيريد و از ماسك استفاده كنند. و محل خواب خود را با فاصله انتخاب كنيد.

* ظرف غذا و قاشق و چنگال شما بايد از بقيه مجزا باشد. اين وسايل بايد پس از مصرف با آب و مايع ظرفشويي و جدا از ظروف ساير اعضاي خانواده شسته شود.

* تعداد كساني كه از شما مراقبت مي­كنند، بايد محدود باشد. ترجيحاً فقط با يك نفر كه در سلامت كامل است و بيماري زمينه­اي (كه خطر ابتلاي وي را بيماري كرونا بيشتر مي­كند مانند ديابت، مشكل قلبي و ...) ندارد و در يك منزل بمانيد. كسي اجازه عيادت از شما را ندارد تا زماني كه كاملاً بهبود يابيد و هيچ علامتي نداشته باشيد. (اين روند حدود 14 روز طول مي­كشد.)

* محل­هايي از اتاق كه شما مكرر با آنها در تماس هستيد بايد به طور مكرر شسته و ضدعفوني شود. ميزهاي كنار تخت، كناره­هاي تخت و صندلي­هاي اتاق مي­باشد. با شوينده­هاي معمولي سطوح را بشوييد.

* بعد از هر بار كه فرد سالم با شما، محل­هايي كه شما رفت و آمد داشتيد يا وسايل شما تماس داشته باشد، بايد دست­هاي خود را با آب و صابون بشوييد. همچنين قبل و بعد از درست كردن غذا، قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از دستشويي و هرگاه كه دست كثيف به نظر مي­رسد براي شما و ساير افراد منزل ضروري است. (البته تاكيد مي­شود كه شما نبايد براي ساير اعضاي خانواده غذا بپزيد.)

* بعد از شستن دست­ها با آب و صابون از دستمال كاغذي به جاي حوله براي خشك كردن دست­ها استفاده كنيد. (اگر تهيه دستمال كاغذي براي شما مقدور نيست از حوله پارچه­اي استفاده كنيد ولي به محض خيس شدن آن را تعويض كنيد و جدا از ساير لباس­ها بشوييد.)

* پس از شستن دست­ها با آب و صابون، شير آب را نيز شسته و سپس اقدام به بستن آن بنماييد.

* به صورت مداوم دستگيره درب اتاق­ها و سرويس­هاي بهداشتي را ضد عفوني نماييد.

* دستشويي، حمام، كليه سطوح توالت حداقل روزي يكبار بايد ضد عفوني شود. اول با موادي كه به طور معمول توالت را مي­شوييد همه جا را بشوييد، سپس آب بكشيد.