سكته قلبي

نرسيدن خون و اكسيژن كافي به يك منطقه از قلب كه بر اثر آن منطقه­اي از قلب دچار صدمه دائمي يا مرگ سلولي مي­شود.

علائم و نشانه­ها:

1- درد قفسه سينه و ناراحتي مثل: درد فشارنده زير جناغ ، فشار يا سوزشي كه بيش از 20 دقيقه طول بكشد.

2- درد شديد در گردن، فك، گلو، شانه (در بين    شانه­ها) و يا پشت كه ممكن است به بازوها نيز منتشر شود.

3- درد ممكن است با تنگي نفس، تعريق سرد، ‌گيجي، تهوع، استفراغ، همراه با اضطراب و رنگ پريدگي باشد.

4- سوء هاضمه، سوزش معده و ممكن است همراه با تظاهرات انفاركتوس باشد.

5- در افراد مسن و ديابتيك: در حدود 20% از     سكته­هاي قلبي بدون درد مي­باشند و گاهي سكته­هاي قلبي در اين افراد به صورت تنگي نفس ناگهاني بروز مي­كند. عرق كردن غير طبيعي سنكوپ، استفراغ مكرر و ضعف باشد.

عوامل خطرساز سكته­هاي قلبي و فشار خون:

سابقه خانوادگي و ارثي، سن و جنس (مردان در سنين بين 35 تا 55 سال و زنان بالاي 50 سال يا بعد از يائسگي)، مردان بيش از زنان دچار بيماريهاي قلبي مي­شوند. ديابت ـ سيگار كشيدن ـ چاقي و افزايش چربي­هاي اطراف شكم ـ استرس و اضطراب ـ بالا رفتن كلسترول خون ـ مصرف برخي از داروها و مواد مانند كافئين ـ عفونت لثه و بهداشت بد دهان و دندان ـ مصرف خيلي زياد قرصهاي ضد بارداري ـ پر كاري تيروئيد.

درمان:

در طي مدت بستري داروهاي لازم براي بهبود وضعيت شما تجويز شده و استفاده مي­شود بعد از ترخيص نيز داروهاي قلبي، ضد فشار خون، ضد چربي خون و ... برحسب وضعيت بيماري شما تجويز مي­شود. لازم به ذكر است كه با توجه به شرايط بيمار ممكن است آنژيوگرافي و آنژيوپلاستي و جراحي قلب باز توصيه شود.

رژيم غذايي:

1- مصرف نمك را محدود كنيد.

2- از گوشت سفيد (ماهي ـ ميگو ـ مرغ (بدون پوست) استفاه كنيد ـ مصرف گوشت قرمز را محدود كنيد ولي آن را از رژيم غذايي خود حذف نكنيد. (از گوشت قرمز بدون چربي استفاده كنيد.)

3- غذا را به صورت آب­پز يا بخارپز استفاده كنيد و در صورت سرخ كردن غذا از روغن­هاي سرخ كردني استفاده كنيد. (از روغن­هايي مانند روغن كنجد، روغن ماهي، روغن زيتون، روغن دانه انگور و كانولا استفاده كنيد.)

4- از خوردن روغن­هاي جامد جداً خودداري نمائيد.

5- توت فرنگي، تمشك،‌ هندوانه، انار، گوجه فرنگي، فلفل دلمه­اي قرمز، انگور قرمز، چغندر، آب چغندر، آلبالو، گيلاس (اينها ميوه­هاي قرمزي هستند كه براي سلامتي قلب و عروق مؤثر مي­باشند پس بهتر است اينها را در رژيم غذايي­تان بگنجانيد.)

6-- سبزي ـ ميوه، انواع مغزها (بادام،‌ پسته، فندق، گردو و ...) لبنيات كم چرب ـ غلات سبوس­دار ـ مصرف مايعات خصوصاً آب ـ سير (حداكثر 3 حبه در روز) و پياز را در رژيم غذايي خود بگنجانيد.

7- از خوردن شيريني و نوشيدني­هاي حاوي قند و نوشابه­ها و دوغ­هاي گازدار پرهيز نمائيد.

8- حبوبات شامل عدسي، لوبيا،‌ نخود، ماش، لپه را در برنامه غذايي خود بگنجانيد. توجه داشته باشيد قبل از استفاده از حبوبات آن را خيس كنيد تا نفخ آن برطرف شود و يا همراه با استفاده از آنها جهت جلوگيري از نفخ آن از پودر گلپر استفاده كنيد.

9- از مصرف سوسيس و كالباس، خيارشور، انواع كنسروها، كله و پاچه، دل و قلوه،‌جگر، سس مايونز خودداري نمائيد.

10- از غذاهاي حاوي پتاسيم مانند: موز، كشمش، آلو، زردآلو، خرما، اسفناج، گوجه فرنگي استفاده كنيد (پتاسيم باعث كاهش اثر 50 درصدي نمك از غذاها مي­گردد)

نكات آموزشي:

1- انجام فعاليتهاي منظم ورزشي مانند پياده­روي، نرمش، شنا،‌ دوچرخه سواري توصيه مي­گردد.

2- از استعمال سيگار و از محيط­هاي آلوده به دود سيگار پرهيز نمائيد.

3- از قرار گرفتن در هواي خيلي گرم يا خيلي سرد و يا آلوده، حضور در ارتفاعات و رطوبت زياد خودداري نمائيد.

4- در هواي سرد از شال و كلاه و ماسك استفاده نمائيد و جهت جلوگيري از سرماخوردگي از ويتامين C بيشتري استفاده نمائيد.

5- در صورتي كه مبتلا به بيماري تيروئيد هستيد جهت درمان تحت نظر پزشك متخصص غدد قرار گيريد.

- جهت جلوگيري از يبوست و زور زدن در هنگام اجابت مزاج و  دريافت مايعات را به حداقل 6 تا 8 ليوان در روز افزايش دهيد و مصرف سبزيجات و ميوه­جات را بيشتر نمائيد.

7- از توالت فرنگي استفاده نمائيد.

8– 4 تا 5 روز بعد از سكته قلبي مي­توانيد حمام نمائيد. از حمام كردن با آب داغ و يا آب سرد جداً خودداري كنيد.

9- تا چهار هفته بعد از سكته قلبي از رانندگي خودداري و به خاطر داشته باشيد از رانندگيهاي طولاني مدت خودداري كنيد.

10- از مسافرت با هواپيما به مدت 6 ماه خودداري نمائيد بهترين وسيله براي مسافرت قطار مي­باشد.

11- وعده­هاي غذايي را با حجم كم و دفعات بيشتر مصرف كنيد.

12- جهت كاهش تحريك معده، قرص آسپرين را همراه غذا يا شير مصرف كنيد.

13- از انجام فعاليتهايي كه بازوها را در بالاي سر قرار مي­دهد پرهيز كنيد و از انجام فعاليتهايي كه فشار زيادي به قلب وارد مي­كند پرهيز كنيد (ركوع و سجده­هاي طولاني در نماز، زور زدن هنگام اجابت مزاج، بلند كردن اجسام سنگين و كارهاي سنگين مثل: پارو كردن برف، هل دادن ماشين و .... .

14- فردي كه دچار سكته قلبي شده است بيش از 3 كيلوگرم مجاز به بلند كردن اجسام سنگين نمي­باشد.

15- از مصرف الكل خودداري كنيد زيرا الكل باعث افزايش فشار خون مي­گردد.

16- مصرف فلفل تند، چاي غليظ، قهوه، نوشيدني­هاي داراي كافئين را محدود نمائيد.

17- قند خون را مرتباً‌ كنترل كنيد.

18- از چاقي و اضافه وزن مخصوصاً در ناحيه كمر و شكم بپرهيزيد. وزن خود را به صورت مرتب كنترل نمائيد.

19- شروع فعاليت جنسي 4 الي 8 هفته بعد از ترخيص با اجازه پزشك معالج مي­باشد توجه داشته باشيد پس از خوردن غذاهاي سنگين، نوشيدن الكل و بي خوابي از فعاليت جنسي خودداري نمائيد. در صورت بروز علائمي مانند درد در قفسه سينه، تنگي نفس، تپش قلب قبل يا بعد از شروع فعاليت جنسي مي­توانيد از قرص­هاي زيرزباني استفاده كنيد.

20- قرص نيتروگلسيرين (زيرزباني) را هميشه همراه داشته باشيد. در هنگام درد قلبي فعاليت را متوقف و در صورت دستور پزشك قرص نيتروگلسيرين زيرزباني را مصرف كنيد. (يك قرص نيتروگلسيرين را زير زبان قرار داده و صبر كنيد درد در عرض 20 ثانيه فروكش خواهد كرد در صورت آرام نشدن درد اين كار را 3 مرتبه هر پنج دقيقه يكبار تكرار كنيد و در صورت آرام نشدن درد راه نرويد و به اولين مركز درماني مراجعه نمائيد و تا رسيدن به مركز درماني نفس­هاي عميق بكشيد. (قرص زيرزباني در اثر حرارت، رطوبت، هوا و نور و گذشت زمان تغيير مي­كند و غير مؤثر است در نگهداري آن دقت كنيد.)

21- چنانچه عصباني شديد چند نفس بلند بكشيد و به خود يادآوري كنيد كه سلامتي شما مهمتر است.

22- براي سلامت قلبتان به دندانهايتان برسيد بين سلامت لثه و سلامت قلب رابطه وجود دارد.

23- فشار خون خود را به صورت مرتب كنترل كنيد.

24- خواب خوب باعث مي­شود تا قلب سالم داشته باشيد هر شب حداقل 7 ساعت بخوابيد.

25- داروهاي خود را به صورت خودسرانه قطع، كم يا زياد نكنيد و توجه داشته باشيد اين داروها مخصوص شما و بيماري شما تجويز شده است از تجويز آن به ديگران خودداري كنيد.

حمام كردن:

معمولاً 10-5 روز پس از شروع بيماري و كنترل كامل آن با دستور و صلاحديد پزشك مي­توانيد حمام كنيد. بهتر است در حمام يك نفر در كنار شما باشد. از آب ولرم استفاده كنيد زيرا آب سرد باعث افزايش كار قلب و درد قلبي مي­شود. آب گرم سبب بروز حالت ضعف، سرگيجه و شوك مي­گردد. ضمناً حمام كردن نبايد بيشتر از 20-15 دقيقه طول بكشد.

رانندگي كردن:

از هفته چهارم الي هشتم بعد از ترخيص از بيمارستان مي­توانيد رانندگي كنيد.

* از مسافرت با هواپيما به مدت 6 ماه خودداري نمائيد. بهترين وسيله براي مسافرت شما قطار است.

فعاليت جنسي:

در صورت عدم وجود عارضه از هفته ششم مي­توانيد فعاليت جنسي خود را شروع كنيد. معمولاً زماني كه قادر باشيد بدون ناراحتي دو طبقه پله را بالا و پايين برويد و يا 2-1 كيلومتر راه برويد مي­توانيد فعاليت جنسي خود را از سر بگيريد.

* مصرف قرص TNG قبل از فعاليت جنسي به پيشگيري از ايجاد درد قفسه سينه كمك مي­كند.